แมลงเม่า (Alates) จริงๆแล้วคือ ‘ปลวก’ ที่มีปีก อยู่ในวรรณะสืบพันธุ์นั่นเอง ซึ่งในหน้าฝนจะเป็นช่วงที่ แมลงเม่า จะออกมาเล่นไฟเป็นพิเศษเพราะเป็นฤดูผสมพันธุ์ของพวกมัน ช่วงแรกนี้ปลวกวรรณะสืบพันธุ์รองจะยังไม่เป็นแมลงเม่า ปลวกพวกนี้อยู่ในรังอยู่แล้วและมีหน้าที่คอยเป็นพ่อแม่รังเมื่อพ่อหรือแม่รังปัจุบันตายไป และเมื่อรังปลวกมีอายุมากขึ้นประมาณ 3-5 ปี หรือรังปลวกเริ่มคับแคบจากขนาดที่ใหญ่ขึ้น แม่รัง ( นางพญาปลวก ) จะผลิตปลวกวรรณะสืบพันธุ์รองออกมาจำนวนมากและยอมให้ปลวกพวกนี้มีปีกมีตาและมีระบบสืบพันธุ์ที่สมบูรณ์และให้บินออกจากรังในวันที่เหมาะสมเพื่อสร้างอาณาจักรใหม่
วิธีการสังเกตุบ้านที่มีปลวกที่จะเป็นแมลงเม่ามีดังนี้
โดยปกติทั่วไปทางเดินปลวกที่พบในบ้านที่ถูกปลวกเข้าทำลายจะเป็นอุโมงทางเดินที่ปิดมิดชิด ทางเดินเรียบๆ ยื่นหลบสาตตาเมื่อเขี่ยหรือทำลายทางเดินเท่านั้นถึงจะเจอปลวก แต่รังปลวกที่จะเตรียมส่งแมลงเม่าออกจากรังนั้น เขาจะทำจะงอยทางเดินออกมาเล็กน้อยและจะทำรูไว้โดยไม่ปิดรูนี้ในช่วงที่แมลงเม่าบิน รูนี้เองที่จะส่งแมลงเม่าทั้งหมดออกจากรัง และรูนี้มีมีประชากรปลวกทหารเฝ้ากันอย่างหนาแน่น เมื่อเขี่ยหรือทำลายรูดังกล่าวจะพบปลวกทหารจำนวนมาก และอีกไม่นานเหล่าปลวกงานจะซ่อมแซมส่วมที่เสียหายทันที